ÇOCUK EĞİTİMİNDE CEZA DIŞI SEÇENEKLER
- Çocuğa nasıl yardım edeceğini gösterin.
- Onaylamadığınızı net bir biçimde dile getirin.(kişiliğini eleştirmeden)
- Beklentilerinizi belirtin.
- Hatasını nasıl düzeltebileceğini gösterin.
- Seçenek sunun.
- Harekete geçin.
- Uygunsuz davranışının sonuçlarına katlanmasına izin verin.
- Mahrum bırakma davranışı edinin.
Sorun çözmek için;
- çocuğun duyguları ve ihtiyaçları hakkında konuşun.
- kendi duygularınızı ve ihtiyaçlarınız hakkında konuşun.
- ortaklaşa karar vereceğiniz bir çözüm bulmak için birlikte beyin fırtınası yapın.
- tüm fikirlerinizi değerlendirmeden yazın.
- beğendiğiniz, beğenmediğiniz ve uygulamak istediğiniz önerilere karar verin.
Çocuğun uygunsuz davranışının sonuçlarına katlanılması ve ceza verilmemesi gerekir. Değer verdiğimiz, önemsediğimiz bir ilişkide cezanın yeri olmamalıdır.
Cezalar işe yaramaz ve çocuk yaptığından pişman olup bunu telafi etmek yerine intikam hayalleri peşine düşer.
Aslında çocuğu cezalandırarak, aslında onu kendi uygunsuz davranışı ile yüzleşme sürecinden mahrum bırakıyoruz.Bir sorun devam ediyorsa, genellikle daha karmaşık olduğunu düşünürüz. Karmaşık bir sorunu çözmek için daha karmaşık bir yönteme ihtiyaç vardır.
Peki sorun çözme Sürecinin Her Adımında Dikkat Edilmesi Gerekenler nedir ?
Çocuğunuzun duyguları hakkında konuşun. (‘’….duyduğunu zannediyorum.’’)
Bu kısımda acele etmeyin. Davranış biçiminizin şu şekilde olmasını sağlayın: ‘’Tüm bu olanlar ile ilgili hislerini gerçekten anlamaya çalışıyorum.’’ Bir çocuk yalnızca dinlendiğini ve anlaşıldığını hissettiği sürece sizin duygularınızı dikkate alacaktır.
Kendi duygularınız hakkında konuşun. (‘’……. Hakkında böyle düşünüyorum.’’)
Bu kısmı kısa ve net tutun.
Bir çocuğun durmaksızın endişelerini, öfkesini veya kırgınlıklarını anlatan bir ebeveyni dinlemesi kolay değildir. Karşılıklı olarak kabul edeceğiniz bir çözüm bulmak için çocuğunuzu teşvik edin.
Mümkünse bırakın yeni fikirlerle önce o size gelsin. Buradaki en önemli nokta, tüm bu fikirleri değerlendirmekten ve yorumlamaktan kaçınmaktır. Siz o an ‘’Şey, bu olmaz.’’ derseniz, tüm süreç sonlanır ve yaptıklarınızın hepsi de mahvolur. Tüm fikirlere açık olmalısınız.
Beğendiğiniz, beğenmediğiniz ve uygulamak istediğiniz önerilere karar verin.
Rencide eden ifadeler kullanmamaya dikkat edin (‘’Bu çok aptalca bir fikir.’’) Bunun yerine, kişisel düşüncenizi belirtin: ‘’Bu çok kolay olmaz, çünkü….’’)
Uygulayın
Buradaki tehlike, uygulama için belirgin plan yapmakla uğraşmadan, işe yarayacak bir çözüm önerisi getirmektir
- ‘’Bu planı hayata geçirmek için hangi aşamalardan geçmeliyiz?’’
- ‘’Kim, neden sorumlu olacak?’’
- ‘’Ne zamana kadar bitirmemiz gerekiyor?’’
Çocuğunuzun sizi kınamasına ve suçlamasına asla izin vermeyin.
Böyle durumlarda ebeveynin sağlam bir duruş sergilemesi çok önemlidir.
